ترجمه متن و پاسخ تمارین درس 4 عربی دوازدهم

ترجمه متن و پاسخ تمارین درس 4 عربی دوازدهم
الدرس الرابع: الفرزدق
الَفْرَزْدَقُ مِنْ شُعَراءِ العْصْرِ الْأمُویِّ. وُلدِ فی مِنطقَهٍ بِالکْوَیتِ الحْالیَهِ عامَ ثلَاثهَ وَ عِشْرینَ بَعْدَ الْهِجرَهِ، وَ عاشَ بِالْبَصرَهِ. فی یَوْمٍ مِنَ الْأیّامِ جاءَ بِهِ أَبوهُ إلیٰ أَمیرِ الْمُؤمِنینَ عَلیٍّ ، فَسَألَهُ الْإمامُ عن وَلدهِ؛ فَقالَ: «هٰذَا ابْنی یکادُ یکونُ شاعِراً عَظیماً.» فَقالَ الْأمامُ لِوالدهِ: «عَلّمْهُ القرآنَ.» فَعَلَّمَهُ الْقُرآنَ تَعلیماً؛ ثُمَّ رَحَلَ الفرَزدَقُ إلیٰ خُلَفاءِ بنَی أمُیه بِالشّامِ، وَ مَدَحَهُم وَ نالَ جَوائزهُم. کانَ الفَرَزدق مُحِبّا لِأهلِ البْیتِ وَ کانَ یسْتُرُ حُبَّهُ عِندَ خُلَفاءِ بَنی أُمَیهَ؛ وَلٰکِنَّهُ جَهرَ بِهِ لمَّا حَجَّ هِشامُ بن عَبدالملکِ فی أیامِ أبیهِ.
فَطافَ هِشامٌ وَ لَمّا وَصَلَ إلَی الْحَجَرِ لَمْ یقْدِرْ أن یستلِمَهُ لکِثْرَهِ الِإزْدِحامِ، فَنُصِبَ لَهُ مِنْبَرٌ وَ جَلسَ عَلیهِ جُلوسَ الْأُمَراءِ ینَظْرُ إلیَ النّاسِ وَ مَعَهُ جَماعَهٌ مِنْ کبِارِ أهلِ الشّامِ. فَبَینَما ینْظُرُ إلَی الْحُجّاجِ، إذ جاءَ زَینُ العْابدِینَ، فَطافَ بِالبَیت طَوافَ الْأعَاظِمِ، فَلمَّا وَصَلَ إلیَ الحجَرِ، ذهَبَ النّاسُ جانِباً، فَاسْتلَمَهُ اسْتلِاماً سَهلاً. فَقالَ رَجُلٌ مِنْ أهلِ الشّامِ: «مَنْ هٰذَا الذَّی قد سَمَحَ النّاسُ لَهُ بِاستلِامِ الحجَرِ!؟»
خافَ هِشام مِن أنَ یعرفه أهَل الشّامِ و یرْغَبوا فیهِ رَغبَهَ الْمُحِبّینَ؛ فَقالَ: «لا أَعْرِفُهُ.» وَ کانَ الفرَزدَقُ حاضِراً. فقَالَ الفرَزدَقُ:«أنَا أعرِفُهُ مَعرِفَهً جَیدهً.» ثم أنْشدَ هٰذِهِ القصیدَه إنشاداً رائِعاً.
هٰذَا الذَّی تَعْرِفُ البَطحْاءُ وَطأْتَه / وَ البیت یعْرِفُهُ وَ الْحِلُّ وَ الحرَمُ هٰذَا ابْنُ خَیرِ عِبادِ اللّهِ کُلِّهِم / هٰذَا التَّقی النَّقی الطّاهِرُ الْعَلَمُ وَ لَیس قولُکَ: مَنْ هٰذا؟ بِضائِره / اَلعُربُ تعرِفُ مَنْ أنکرتَ وَ العَجَمُ

حَول النَّصّ
اُکتُب جَواباً قَصیراً حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ.
۱- کَیفَ کانَ حُبُّ الْفَرَزدَقِ لِأَهلِ الْبَیتِ عِندَ خُلَفاءِ بَنی أُمَیهَ؟
۲- مَن جاءَ بِالفَرزدَقِ إلَی أمیرِ المؤمِنینَ(ع)؟
۳- مَتَی جَهَرَ الفَرزدَقُ بِحُبِّهِ لِأهلِ البَیتِ(ع)؟
۴- أینَ وُلِدَ الفَرزدَقُ؟ وَ أینَ عاشَ؟
۵- فی أی عَصرٍ کانَ الفَرزدَقُ یعیشُ؟
۶- إلَی مَن رَحَلَ الفَرزدَقُ بِالشّامِ؟

ترجمه متن و پاسخ تمارین درس 4 عربی دوازدهم
اِختَبِر نفسَکَ: اِنتَخِب التَّرجِمَهَ الصَّحیحَهَ ثُمَّ عَینِ المَفعولَ المُطلَقَ وَ اذکُر نَوعَهُ.
۱- ﴿ فَاصبِر صَبراً جَمیلاً﴾
الف- قطعاً شکیبایی کن ب- به زیبایی صبر کن. ■
۲- ﴿ اُذکُروا اللهَ ذِکراً کَثیراً﴾
الف- خدا را همیشه یاد کنید.  ب- خدا را بسیار یاد کنید. ■
۳- ﴿ کَلَّمَ اللهُ موسَی تَکلیماً﴾
الف- خدا با موسی قطعاً سخن گفت. ■ ب- خدا با موسی سخنی گفت. 
۴- ﴿ … وَ نُزِّلَ المَلائِکَهُ تَنزیلاً﴾
الف- و مانند ملائک فرود آمدند.  ب- و فرشتگان قطعاً فرود آورده شدند. ■

التَّمارین
الَتمْرینُ الْأوَّلُ: عَینِ العِبارَهَ الفارسیهَ القَریبَهَ مِنَ العِبارَهِ العَرَبیهِ فِی المَعنَی.
۱- لا یؤمِنُ أحَدُکُم حَتَّی یُحِبَّ لِأخیهِ ما یحِبُّ لِنَفسِهِ.
۲- إذا أنتَ أکرَمتَ الکَریمَ مَلَکتَهُ / وَ إن أنتَ أکرَمتَ اللَّئیمَ تَمَرَّدا
۳- اَلْعاقِلُ یبنی بَیتَهُ عَلَی الصَّخْرِ وَ الْجاهِلُ یبنیهِ عَلَی الرَّملِ.
۴- اِدَّعَی الثَّعلَبُ شَیئاً وَ طَلَب / قیلَ هَل مِن شاهِدٍ قالَ الذَّنَب
۵- مَن سَعَی رَعَی وَ مَن لَزِمَ المَنامَ رَأی الأحلامَ.
۶- إذا أرادَ اللهُ هَلاکَ النَّملَهِ أنبَتَ لَها جَناحَینِ.
۷- مُدَّ رِجلَکَ علَی قَدرِ کِسائِکَ.
۸- عِندَ الشَّدائِدِ یعرَفُ الإخوانُ.
۱) دوست آن باشد که گیرد دست دوست / در پریشان حالی و درماندگی
۲) چو با سِفله گویی به لطف و خوشی / فزون گرددش کِبر و گردن کشی
۳) آن نشنیدی که حکیمی چه گفت؟ / مور همان به که نباشد پَرَش
۴) به جویی که یک روز بگذشت آب / نسازد خردمند ازو جای خواب
۵) هر آن چیز کانَت نیاید پسند / تنِ دوست و دشمن بدان در مبند
۶) ز روباهی بپرسیدند احوال / ز معروفان گواهش بود دنبال
۷) هر که رود چَرَد و هر که خُسبَد خواب بیند.
۸) پایت را به اندازه گلیمت دراز کن.
۱- اَللَّئیم: فرومایه ۲-تَمَرَّدَ: نافرمانی کرد ۳- اَلرَّمْل: شن ۴- اِدَّعی: ادّعا کرد ۵- رَعی: چرید ۶- لزِمَ المَنامَ: خوابید ( لَزِمَهُ: بدو آویخت و رهایش نکرد + اَلْمَنام: خواب) ۷- الْأحْلام: رؤیاها «مفرد: الَحُلمْ » ۸- أنبَتَ: رویانید ۹- مُدَّ: دراز کن (ماضی: مَدَّ/ مضارع: یمُدُّ) ۱۰ – الَکِساء: جامه ۱۱- الَشَّدائدِ: سختی ها «مفرد: اَلشَّدیدَه»
ترجمه متن و پاسخ تمارین درس 4 عربی دوازدهم

اَلتَّمرینُ الثّانی:
أ) عَینِ اسمَ الفاعِلِ وَ اسمَ المُبالَغَهِ وَ اسمَ التَّفضیلِ فی الحَدیثَینِ التّالیینِ.
۱- إنَّ الزَّرعَ ینبُتُ فِی السَّهلِ وَ لا ینبُتُ فِی الصَّفا فَکذلِکَ الحِکمَهُ تَعمُرُ فِی القَلبِ المُتَواضِعِ وَ لا تَعمُرُ فِی القَلبِ المُتَکَبِّرِ الجَبّارِ، لِأنَّ اللهَ جَعَلَ التَّواضُعَ آلَهَ العَقلِ وَ جَعَلَ التَّکَبُّرَ مِن آلَهِ الجَهلِ.
کِشت در دشت می روید و بر تخته سنگ نمی روید و همچنین حکمت در دلِ فروتن ماندگار می شود و در دلِ خودبزرگ بین ستمگر ماندگار نمی شود؛ زیرا خدا فروتنی را ابزار خِرد و خودبزرگ بینی را از ابزار نادانی گردانده است.
۲- مَن نَصَبَ نَفسَهُ لِلنّاسِ إماماً فَلیبدَأ بِتَعلیمِ نَفسِهِ قَبلَ تَعلیمِ غَیرِهِ وَ لیکُن تَأدیبُهُ بِسیرَتِهِ قَبلَ تَأدیبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفسِهِ وَ مُؤَدِّبُها أحَقُّ بِالإجلالِ مِن مُعَلِّمِ النّاسِ وَ مُؤَدِّبِهِم.
هر کس خودش را برای مردم پیشوا قرار دهد، باید پیش از آموزش دیگری آموزش خودش را آغاز کند و باید ادب آموزی اش پیش از زبانش با کردارش باشد و آموزگار و ادب آموزنده خویشتن از آموزگار و ادب آموزنده مردمان در گرامی داشت شایسته تر است.
ب) اُکْتُبِ الْمَحَلَّ الْإعرابی لِما تَحْتَهُ خَطٌّ.

اَلتَّمْرینُ الثاّلثُ: عَینِ الجَوابَ الصَّحیحَ؛ ثمَ ترْجِمْهُ.
۱- مضارع تَذَکَّرَ (به یاد آورد): یتَذَکَّرُ■ یذَکِّرُ یذکُرُ
۲- مصدر عَلَّمَ (یاد داد): عِلم تَعلیم■ تَعَلُّم
۳- ماضی مُجالَسَه (همنشینی کردن): جَلَس أجلَسَ جالَسَ■
۴- مصدر اِنقَطَعَ (بریده شد): تَقطیع اِنقِطاع■ تَقاطُع
۵- أمر تَقَرَّبَ (نزدیک شد): تَقَرَّبْ■ قَرِّب اِقتَرِب
۶- مضارع تَقاعَدَ ( بازنشست شد): یقعِدُ یتَقاعَدُ■ یقتَعِدُ
۷- أمر تَمتَنِعُ (خود داری می کنی): اِمنَع مانِع اِمتَنِع■
۸- ماضی یستَخرِجُ ( خارج می کند): أخرَجَ تَخَرَّجَ اِستَخرَجَ■
۹- وزن اِستَمَعَ: اِفتَعَلَ■ اِستَفعَلَ اِنفَعَلَ
۱۰- وزن اِنتَظَرَ: اِفتَعَلَ■ اِنفَعَلَ اِستَفعَلَ
ترجمه متن و پاسخ تمارین درس 4 عربی دوازدهم

التمرین الرابع: عَین کَلِمَهً مُناسِبَهً لِلفَراغِ.
۱- الحُجّاجُ … مَرّاتٍ حَولَ بَیتِ اللهِ لِأداءِ مَناسِکِ الحَجِّ.
یطرُقونَ یطرُدونَ یطبُخونَ یطوفونَ

۲- لَولا الشُّرطی لَاشتَدَّ … أمامَ المَلعَبِ الرِّیاضی.
الاِزدِحامُ الزُّبدَهُ الزَّلَلُ الزَّیتُ
۳- … کُنتُ أمشی، رَأیتُ حادِثاً فی ساحَهِ المَدینَهِ.
عِندَ جانِباً بَینَما بَینَ
۴- رَفَعَتِ الفائِزَهُ الأولَی فِی المُباراهِ … إیران.
عُشبَ عَلَمَ عَرَبَهَ عَباءَه
۵- الحاجُّ … الحَجَرَ الأسوَدَ بِالکَعبَهِ الشَّریفَهِ.
اِستَعانَ اِستَمَعَ اِستَطاعَ اِستَلَمَ

التمرین الخامس: للتَّرجِمَهِ (هَل تَعلَمُ أنَّ … ؟)
۱-… المُغولَ استَطاعوا أن یهجُموا عَلَی الصِّینِ هُجوماً قاسیاً عَلی رَغمِ بِناءِ سورٍ عَظیمٍ حَولَها.
۲-… تَلَفُّظَ «گ» و«چ»و«ژ» مَوجودٌ فِی اللَّهَجاتِ العَرَبیهِ الدّارِجَهِ کَثیراً.
۳- … الحوتَ یصادُ لِاستِخراجِ الزَّیتِ مِن کَبِدِهِ لِصِناعَهِ مَوادِّ التَّجمیلِ.
۴- …الخُفّاشَ هُوَ الحَیوانُ اللَّبونُ الوَحیدُ الَّذی یقدِرُ عَلَی الطَّیرانِ.
۵- … عَدَدَ النَّملِ فِی العالَمِ یفوقُ عَدَدَ البَشَرِ بِمَلیونِ مَرَّهٍ تَقریباً.
۶- … طیسفون الواقِعَهَ قُربَ بَغداد کانَت عاصِمَهَ السّاسانیینَ.
۷-… حَجم دُبَّ الباندا عِندَ الوِلادَهِ أصغَرُ مِنَ الفَأرِ.
۸- … الزَّرّافَهَ بَکماءُ لَیسَت لَها أحبالٌ صَّوتیهٌ.
۹- … وَرَقَهَ الزَّیتونِ رَمزُ السَّلامِ.
ترجمه متن و پاسخ تمارین درس 4 عربی دوازدهم

التمرین السادس:‌ تَرجِمِ النَّصّ التّالی ثُمَّ عَین المَحَلَّ الإعرابی لِما تَحتَهُ خَطٍّ.
السَّمَکُ المَدفونُ
یوجَدُ نوْعٌ مِنَ السَّمَکِ فی إفْریقیا یسْتُرُ نَفْسَهُ عِندَ الجَفافِ فی غِلافٍ مِنَ المَواد المُخاطیهِّ الَّتی تَخْرُجُ مِنْ فَمِهِ، وَ یدْفِنُ نَفْسَهُ تَحْتَ الطّینِ، ثُمَّ ینامُ نَوْماً عَمیقاً أَکْثَرَ مِنْ سَنَهٍ، و لا یحَتْاجُ إلی الْماء و الطعَّامِ و الْهوَاء احتْیاجَ الْأَحْیاء؛ِ و یعیشُ داخِلَ حُفْرهَ صَغیرهَ فِی انتْظِارِ نُزولِ المَطرِ، حَتّی یخْرُجَ مِنْ الغِلافِ خُروجاً عَجیباً. یذْهَبُ الصَّیادونَ الْإفریقیونَ إلی مَکانِ اخْتفِائهِ قبَلَ نُزولِ المَطرِ وَ یحْفِرونَ التُّرابَ الْجافَّ لِصَیدِهِ.
۱- الجَفاف: خشکی ۲- الَغِلاف: پوشش ۳- اَلجافّ: خشک

اَلتَّمرینُ السّابِعُ: عَینِ الْمَحَلَّ الْإعرابی لِلْکَلِماتِ الَّتی تَحتَها خَطٌّ.
۱- إنّا فَتَحْنا لَکَ فَتحاً مُبیناً. [الَفَتح: ۱۱]
۲- إنّا نَحنُ نَزَّلْنا عَلَیکَ الْقُرآنَ تَنزیلاً.
۳- لا فَقْرَ کَالْجَهْل و لا میراثَ کالأدَبِ. [اَلْإمامُ عَلی]
۴- ینقُصُ کُلُّ شَیءٍ بِالْإنفاقِ إلَّا الْعِلْمَ؛ فَإنَّهُ یزیدُ.
۵- یعیشُ الَبخیلُ فی الدُّنیا عَیشَ الْفُقَراءِ وَ یحاسَبُ فی الْآخِرَهِ محاسبَهَ الأغنیاءِ.

اَلتَّمرینُ الثّامِنُ: عَینِ المُترَادِفَ وَ المُتضَاد. (= ، ≠)
۱- سُهولهَ ≠ صُعوبهَ 9- کِساء = لبِاس
۲- اِختِفاء ≠ ظهُور 10- حَیاه = عَیش
۳- اِستَطاعَ = قدَرَ 11- سَلام = صُلح
۴- واثقِ = مُطمَئنِّ 12- بُنیان = بِناء
۵- فرِح = مَسرور 13- رَخُصَ ≠ غلَا
۶- نُزول ≠ صُعود 14- أعَانَ = نصَرَ
۷- غِذاء = طعَام 15- سَهِرَ ≠ نامَ
۸- ضاقَ ≠ اتِّسَعَ 16- دار = بَیت
ترجمه متن و پاسخ تمارین درس 4 عربی دوازدهم